Thực sự, giáo dục chuyên nghiệp rất quan trọng. Nó không chỉ là sự kế thừa, phát triển, đảm bảo những kinh nghiệm, tri thức của tổ tiên loài người giao lại cho thế hệ tương lai. Các bạn có biết "thành quả kinh tế" của mỗi người chính là sự tổng hợp từ "tư liệu sản xuất (vốn, nguồn lực... cho sản xuất) và phương thức sản xuất (trình độ khai thác, vận hành, quản lý...). Ở đâu đó vẫn có nhiều vùng lạnh thổ, quốc gia rất giàu tài nguyên, nguồn lực, vốn... như ở châu Phi, hay một số nước trong khu vực chúng ta, nhưng lại để người dân sống rất khổ cực, nghèo khổ, không phát triển được. Vậy họ phạm phải điều gì vậy?

Thứ họ thiếu chính là "trình độ vận hành, quản lý" hiệu quả, hiện đại. Đây chính là mục tiêu của giáo dục nói chung và giáo dục chuyên nghiệp nói riêng. Ngày nay, đa số công việc của loài người hiện tại là hoạt động theo mô hình cộng sinh, kế thừa... Tất cả sản phẩm của chúng ta làm ra, cung cấp cho thị trường không phải là thành quả của riêng ta mà là nhờ tri thức, đóng góp của nhân loại, cộng đồng trong đó. Ví dụ, một nông dân chế tạo một chiếc máy gieo hạt đã kế thừa rất nhiều thành quả của nền khoa học cơ bản về cơ khí, tự động hóa, hóa chất như xăng dầu, vật lý (điện), sinh học (cây, con giống)...

Hay một bà bán bánh mỳ cũng phải thừa kế rất nhiều từ thành tựu khoa học khi bột làm bánh là thành quả của nền sản xuất khoa học giống cây, máy xay bột... và đặc biệt là thị trường được xây dựng trên cơ sở mật độ dân số đông đảo từ nền khoa học xây dựng (nhà lầu trên cao mới có thể quần tụ đông đảo), thành quả của giáo dục (nhờ đó khách hàng của bà mới có thu nhập cao để ăn bánh mỳ)...

Một ví dụ khác, một lập trình viên không học đại học nhưng anh ta cũng phải tự học bằng giáo trình hoặc sách vở được viết ra bởi những người có học, có bằng cấp hoặc các chuyên gia trong lĩnh vực đó. Ngôn ngữ lập trình anh ta học cũng phải được tạo ra bởi những cái đầu rất "có học", có giáo dục bài bản...

>> Bà bán xôi giỏi hơn cử nhân đại học?

Cuộc cạnh tranh về phương thức sản xuất rất khốc liệt khi mà nhiều bí mật công nghệ được liệt vào hàng bí mật cấp quốc gia, được bảo hộ với nhiều công thức bí truyền... Cũng có những thành tựu khoa học được chia sẻ sau thời gian khai thác bản quyền hết hạn, nhưng để làm chủ chúng không phải dễ với một loạt yêu cầu được đặt ra, thậm chí mất nhiều năm trời, nhiều thế hệ để tiếp thu, vận hành.

Tôi chưa thấy một công ty nào chuyên về lao động trí tuệ cao cấp lại tự đăng tuyển rằng "không cần ứng viên tốt nghiệp đại học, bằng cấp..." cả. Nhưng có nhiều công ty đã đăng tuyển với yêu cầu là "phải có bằng đại học". Rõ ràng, trong sự khan hiếm nguồn lực lao động ở một mức độ nào đó, nhiều công ty đã từ bỏ chính sách tuyển dụng bắt buộc là "phải có bằng đại học", nhưng điều đó không có nghĩa người lao động "không cần bằng cấp". Thực ra, các công ty đó chỉ đang mở rộng cơ hội, tập hợp tuyển dụng để ngoài việc có những ứng viên có bằng cấp thì vẫn có thể tuyển những ứng viên không bằng cấp nhưng lại có thể vận hành công việc hiệu quả.

Giống như trong Tiếng Anh, chúng ta có các quy tắc và bất quy tắc. Bất quy tắc chỉ là cách chúng ta thêm vào, bổ sung cho tính hoàn thiện của một số quy tắc, chứ người ta chưa bao giờ dùng "bất quy tắc" để phủ nhận hoàn toàn giá trị của "quy tắc". Giáo dục cũng vậy, vẫn còn đó những điểm chưa hoàn thiện, những góc khuất... nhưng khi chúng ta nêu ra là để bổ sung các giải pháp, tìm cách khắc phục và hoàn thiện, chứ không phải vì những "góc khuất" ấy mà gạt bỏ toàn bộ thành quả của nền giáo dục chuyên nghiệp (trong khi nhiều thế hệ đã chứng minh hiệu quả).

Việc vài người lấy ví dụ một số trường hợp thành công nhờ "tự học" để cổ xúy bỏ học, phủ nhận vai trò của nền giáo dục chuyên nghiệp là một suy nghĩ không có tính logics, tự huyễn hoặc bản thân mà thôi. Họ chỉ tự tôn thờ sự thành công của cái tôi mà phủ nhận thành công của những người khác. Do đó, tôi muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục chuyên nghiệp, giáo dục bài bản, tuy rằng nó không hoàn thiện, còn nhiều khuyết điểm, góc tối.

Tự học là một phẩm chất tốt nhưng nó phải là kế thừa, bổ sung cho giáo dục chuyên nghiệp chứ chưa bao giờ là một giải pháp thay thế. Các bạn có thể thấy sự khác biệt rất lớn nếu quan sát sự chênh lệch giáo dục chuyên nghiệp giữa thành phố và nông thôn, cũng như thành quả mà chúng tạo ra khác biệt đến thế nào.

Vu Minh Tri

>> Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.

Năm 16 tuổi, Lệ Quyên mơ một giấc mơ kỳ lạ. Trong mơ, cô đã gặp được hoàng tử của đời mình. Có lẽ, với nhiều cô gái ở tuổi này, mơ mộng là chuyện rất bình thường nhưng Lệ Quyên lại coi đó là điều đặc biệt và luôn bị ám ảnh bởi người đàn ông trong mơ.

Một lần đi trên đường, cô tình cờ nhìn thấy tấm áp phích có in hình nam diễn viên Lưu Đức Hoa. Trong lòng cô lập tức nảy sinh một sự đồng cảm kỳ lạ. Lệ Quyên tin người đàn ông mình gặp trong mơ chính là Lưu Đức Hoa.

Sau 13 năm theo đuổi, cô cũng được chụp ảnh cùng thần tượng.

Cô gái 16 tuổi đem chuyện này kể với bố của mình. Ông Dương Cần Ký tỏ ra khá hứng thú với câu chuyện của con bởi thời điểm đó, Lưu Đức Hoa là diễn viên nổi đình nổi đám ở Trung Quốc. Ai nghe thấy tên cũng có thiện cảm.

Về phần Lệ Quyên, cô dành toàn bộ thời gian của mình sưu tầm các thông tin, hình ảnh về Lưu Đức Hoa. Cô coi nam diễn viên như mục tiêu của cuộc đời và lên kế hoạch bằng mọi giá phải gặp được anh. 

Ông Dương Cần Ký không những không ngăn cản, mà còn ủng hộ con vô điều kiện. Phần vì đã nuông chiều con từ nhỏ, phần vì ông thấy Lệ Quyên thực sự rất quyết tâm. Cô từng nói với ông rằng giấc mơ của cô chắc chắn sẽ thành hiện thực bởi đó là duyên trời định.

Để giúp con theo đuổi thần tượng, ông Dương cũng có những hành vi kỳ quặc không kém con gái. Đang là giáo viên của một trường trung học, ông Dương xin nghỉ hưu sớm để cùng con thực hiện kế hoạch sang Hồng Kông gặp nam tài tử.

Thời năm 1997, thu nhập bình quân đầu người ở Trung Quốc chỉ là 3.800 nhân dân tệ. Tuy nhiên, ông Dương đã vét sạch tiền trong nhà, vay mượn thêm để có 9.900 nhân dân tệ đăng ký cho con gái tham gia một đoàn du lịch sang Hồng Kông. Ông bỏ ra số tiền khổng lồ ấy là để đổi lấy cơ hội cho con gái được gặp Lưu Đức Hoa. Tiếc rằng, kết thúc chuyến đi, Lệ Quyên trở về trong tuyệt vọng.

Thấy con gái buồn bã, ông Dương tiếp tục chơi lớn, đem bán căn nhà đang ở, chuyển sang thuê phòng trọ để có tiền giúp con thỏa ước nguyện.

Năm 2004, Lưu Đức Hoa có chuyến lưu diễn tới Bắc Kinh và lần này Lệ Quyên đã được tận mắt nhìn thấy thần tượng của mình bằng xương bằng thịt. Tuy nhiên, cô không có được cơ hội đến gần để nói cho anh nghe về giấc mơ cũng như tình cảm vô bờ mà mình dành cho anh suốt 10 năm trời.

Dương Lệ Quyên và mẹ sau khi người cha mất.

Lệ Quyên trở về thúc giục cha vay tiền để tìm cơ hội khác. Vì quá túng thiếu, ông Dương đã đến bệnh viện xin bán thận để có tiền mua vé cho Lệ Quyên đi Hồng Kông. Tuy nhiên, vì không có bệnh viện nào đồng ý nên ông đành từ bỏ ý định này.

Bức thư tuyệt mệnh dài 7 trang của người cha

Suốt hai năm 2005 - 2006, cứ khi nào được cha “bơm” tiền, Lệ Quyên lại mua vé bay sang Hồng Kông, tìm tận đến nhà riêng của Lưu Đức Hoa chờ đợi. Có đợt, cô chầu chực ở ngoài cửa nhiều ngày liền nhưng rồi đành quay về vì lúc này nam diễn viên đi lưu diễn, đóng phim khắp nơi. 

Năm 2007, cuối cùng, fan cuồng này cũng gặp được thần tượng của mình trong một sự kiện. Tuy nhiên, lần gặp gỡ này không như cô mong đợi. Cô gái nghĩ rằng, chỉ cần được gặp mặt Lưu Đức Hoa, cô sẽ được anh yêu ngay từ cái nhìn đầu tiên và gia đình cô sau đó sẽ kết thúc chuỗi ngày bi thảm, “một tấc lên trời”.

Đáp lại ánh mắt đắm đuối của Lệ Quyên, nam diễn viên dành cho cô nụ cười thân thiện rồi tiếp tục hướng mắt về phía ống kính. Giống như bao người hâm mộ khác, sau khi lên đứng chụp ảnh cụp Lưu Đức Hoa, Lệ Quyên được vệ sĩ mời xuống.

Kết thúc sự kiện, nam tài tử được vệ sĩ giải vây khỏi đám đông rồi lên xe rời đi trong sự hụt hẫng của Lệ Quyên. Quá bất mãn với chút thành quả ít ỏi sau 13 năm theo đuổi, cô yêu cầu được gặp riêng Lưu Đức Hoa để kể về giấc mơ của mình, tuy nhiên bị từ chối. 

Lệ Quyên hiện làm nhân viên siêu thị.

Thấy con gái suy sụp, ông Dương Cần Ký khi đó đã 70 tuổi quyết dùng cái chết của mình để ép nam diễn viên tới gặp con gái. Ngày 26/3/2007, ông viết một bức thư tuyệt mệnh rồi nhảy xuống biển ở Hồng Kông. Bức thư tuyệt mệnh dài 7 trang kể về hành trình theo đuổi thần thần tượng suốt 13 năm của hai cha con ông. Ông Dương bày tỏ sự bức xúc vì nỗ lực bao nhiêu năm của hai cha con chỉ được đền đáp bằng mấy bức ảnh.

Trong thư, người đàn ông này cũng không quên buộc tội nam diễn viên và cho rằng anh “quá ích kỷ”. Suốt một thời gian dài, Lưu Đức Hoa trở thành mục tiêu bị lên án. Dù chịu rất nhiều áp lực và bị chỉ trích dữ dội nhưng Lưu Đức Hoa vẫn từ chối gặp mặt Lệ Quyên.

Cái chết của cha không giúp Lệ Quyên gặp được thần tượng nhưng đã khiến cô tỉnh ngộ. Khi cha không còn, cô mới ân hận nhận ra vì sự mù quáng của bản thân mà gia đình rơi vào bi kịch, nợ nần chồng chất. Cô đốt hết ảnh, album của Lưu Đức Hoa, sau đó đưa mẹ trở về quê cũ sinh sống.

Vì không có bằng cấp và kinh nghiệm nên Lệ Quyên chỉ có thể kiếm sống bằng cách làm việc các công việc lao động chân tay. Hiện tại, cô đang là nhân viên bán hàng cho một siêu thị địa phương, thu nhập mỗi tháng chỉ được 2.000 nhân dân tệ (khoảng hơn 7 triệu đồng). Ngôi nhà cũ đã bán để theo đuổi theo thần tượng nên hai mẹ con cô chỉ có thể thuê nhà trọ giá rẻ để ở.

Ở tuổi 43, Lệ Quyên vẫn chưa lập gia đình và không có ý định muốn yêu ai. Cô dành thời gian làm việc chăm chỉ để có tiền phụng dưỡng mẹ già. Nhìn vào cuộc sống nghèo khó của mình, cô thẳng thắn nói rằng nếu có kiếp sau, cô sẽ không bao giờ theo đuổi thần tượng nữa. Cô cũng khuyên các bạn trẻ hãy bày tỏ sự ngưỡng mộ thần tượng của mình một cách sáng suốt và tỉnh táo.

Hồng Hạnh(Theo Sohu)

Dư luận Trung Quốc phẫn nộ việc 'đổ sữa xuống cống để ủng hộ thần tượng'

Đoạn video xuất hiện khiến công chúng Trung Quốc phẫn nộ. Trong đó, một số người hâm mộ đã đổ sữa xuống cống để ủng hộ thần tượng của mình tại một màn trình diễn tài năng.